SOC là gì trong vận tải container?

Khi vận chuyển hàng hóa bằng container, bạn có thể gặp các thuật ngữ SOC và COC, đặc biệt là khi làm việc với hãng tàu và các công ty logistics. Vậy SOC là gì trong vận tải container? SOC (Shipper Owned Container) là loại container do chủ hàng sở hữu, thay vì sử dụng container thuộc hãng tàu. Loại container này mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có một số hạn chế nhất định.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về SOC trong vận tải container, những lợi ích và hạn chế của nó, cũng như sự khác biệt giữa SOC và COC (Carrier Owned Container). Nếu bạn là chủ hàng, hoặc đang tìm cách tối ưu chi phí vận chuyển, thông tin này sẽ đặc biệt hữu ích.

Khái niệm SOC trong vận tải container

SOC là viết tắt của Shipper Owned Container, tức container do chủ hàng (Shipper) sở hữu hoặc thuê từ đơn vị thứ ba, thay vì sử dụng container của hãng tàu. Khi sử dụng SOC, chủ hàng có toàn quyền kiểm soát container của mình, từ việc đóng hàng, vận chuyển đến trả container tại điểm đến.

SOC (Shipper Owned Container) là container do chủ hàng sở hữu hoặc thuê, thay vì thuộc quyền quản lý của hãng tàu.

Loại container này thường được đặt mua hoặc thuê từ các công ty cho thuê container chuyên nghiệp, như Triton, Textainer hay Seaco. Do đó, người gửi hàng không phụ thuộc vào số lượng và lịch trình container của hãng tàu, giúp giảm rủi ro thiếu hụt container trong mùa cao điểm.

Khi nào doanh nghiệp sử dụng SOC?

SOC thường được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Xuất nhập khẩu đến các cảng có nguy cơ thiếu container: Hãng tàu có thể hạn chế cung cấp container đến một số cảng nhất định do nhu cầu thấp hoặc chi phí vận hành cao. Khi đó, việc sử dụng SOC sẽ giúp đảm bảo có đủ container để vận chuyển hàng.
• Các chuyến hàng có lịch trình linh hoạt: Người gửi hàng có thể điều phối container theo kế hoạch riêng mà không bị ràng buộc bởi lịch trình của hãng tàu.
• Vận chuyển hàng đến khu vực xa hoặc khó hoàn trả container: Với COC, chủ hàng phải trả container về depot của hãng tàu, trong khi với SOC, họ có thể linh hoạt hơn trong việc sử dụng container.
• Thuê container dài hạn để tối ưu chi phí: Nếu doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa thường xuyên, việc thuê container theo hợp đồng dài hạn có thể rẻ hơn so với việc phụ thuộc vào container của hãng tàu.

Lợi ích và hạn chế của container SOC

Sau khi hiểu khái niệm về SOC trong vận tải container, chúng ta cùng nhau xem xét những lợi ích và hạn chế của loại container này. Dù SOC mang lại nhiều ưu điểm đáng kể cho các chủ hàng và nhà xuất nhập khẩu, nhưng nó cũng đi kèm với những thách thức cần lưu ý.

Lợi ích của container SOC

• Giúp chủ hàng chủ động về container: Chủ hàng có toàn quyền kiểm soát container, từ chất lượng, tình trạng, cho đến việc sắp xếp lịch trình vận chuyển. Không còn phụ thuộc vào việc thuê container của hãng tàu, doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong chuỗi logistics của mình.
• Giảm rủi ro chi phí lưu container (DEM & DET): Nếu bạn đã từng nhập khẩu hàng bằng COC (Carrier Owned Container) và gặp tình huống container chậm hoàn trả, có lẽ bạn đã cảm nhận “ám ảnh” mang tên phí Demurrage và Detention. Với SOC, rủi ro này gần như không còn, vì chủ hàng tự quản lý container và không phải trả phí phạt cho hãng tàu. Đây là lợi thế cực kỳ quan trọng khi vận chuyển hàng đến những cảng có tình trạng ùn tắc hoặc khi lô hàng bị giữ lại để kiểm tra.
• Linh hoạt trong vận chuyển: Khi sử dụng SOC, bạn không bị ràng buộc với dịch vụ container của một hãng tàu cụ thể. Điều này cho phép bạn linh hoạt chọn tuyến vận chuyển phù hợp, thương lượng giá cước tốt hơn từ nhiều hãng khác nhau, đồng thời tối ưu lộ trình giao hàng. Đây là một lợi thế lớn trong ngành logistics, nơi mỗi đồng chi phí và mỗi giờ vận chuyển đều quan trọng.
• Tận dụng container chuyên dụng: Nếu hàng hóa của bạn yêu cầu loại container đặc biệt (open-top, flat rack, refrigerated container...), việc tự sở hữu SOC sẽ giúp dễ dàng hơn trong việc đảm bảo có sẵn thiết bị phù hợp. Nhiều hãng tàu không cung cấp hoặc giới hạn số lượng container đặc thù, trong khi nếu có SOC, bạn hoàn toàn chủ động về vấn đề này.

Hạn chế của container SOC

• Chi phí đầu tư ban đầu cao: Không giống với COC, vốn được cung cấp miễn phí bởi hãng tàu (nhưng tất nhiên có các loại phí khác kèm theo), SOC yêu cầu chủ hàng phải mua hoặc thuê dài hạn container. Điều này có thể là gánh nặng tài chính đối với những doanh nghiệp nhỏ hoặc những lô hàng không thường xuyên.
• Chi phí vận chuyển và bảo trì container: Khi sở hữu container, bạn phải tính đến phí vận chuyển container rỗng, đặc biệt là khi đưa container đến các cảng xuất hàng. Bên cạnh đó, container SOC cũng cần được bảo dưỡng để đảm bảo vẫn đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật. Điều này đòi hỏi có kế hoạch rõ ràng trong việc quản lý thiết bị.
• Không phải cảng nào cũng hỗ trợ SOC: Một số cảng hoặc kho bãi có thể hạn chế hoặc áp dụng quy định khắt khe đối với container SOC, đặc biệt nếu container này không đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc không được kiểm định đầy đủ. Vì vậy, doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ các quy định của cảng trước khi quyết định sử dụng SOC để tránh những sự cố không mong muốn.
• Quản lý phức tạp hơn: Khi dùng COC, hầu hết các quy trình về kiểm tra, bảo trì, và xử lý container đều do hãng tàu đảm nhiệm. Nhưng với SOC, tất cả những trách nhiệm này thuộc về chủ hàng. Nếu không có hệ thống quản lý logistics hiệu quả, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc theo dõi container, đảm bảo chất lượng thiết bị, và xử lý các giấy tờ liên quan.

Như vậy, SOC mang lại nhiều lợi thế về tính linh hoạt và tối ưu chi phí trong một số trường hợp, nhưng cũng đi kèm với thách thức về quản lý và chi phí đầu tư ban đầu. Để quyết định có nên sử dụng SOC hay không, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và hạn chế để phù hợp với nhu cầu vận chuyển của mình.

Sự khác biệt giữa SOC và COC trong vận tải

Sau khi bạn đã hiểu SOC là gì, vậy điểm khác nhau giữa SOC (Shipper Owned Container) và COC (Carrier Owned Container) là gì? Chúng không chỉ khác nhau về quyền sở hữu mà còn ảnh hưởng lớn đến cách vận hành của chuỗi cung ứng.

Phân biệt SOC và COC qua quyền sở hữu

• SOC (Shipper Owned Container): Đây là container do chủ hàng (shipper) sở hữu. Khi sử dụng SOC, doanh nghiệp tự quản lý container của mình thay vì thuê từ hãng tàu. Bạn có thể mua hoặc thuê container từ một bên thứ ba, sau đó chủ động điều phối theo kế hoạch của mình.
• COC (Carrier Owned Container): Đây là container thuộc sở hữu của hãng tàu (carrier). Shipper chỉ thuê container này để đóng hàng và vận chuyển, nhưng container phải trả về cho hãng tàu sau khi giao hàng xong.

Vậy, khác nhau thế thì ảnh hưởng gì đến vận chuyển?

Sự chủ động trong quản lý container

• Khi dùng SOC, chủ hàng có thể linh động lựa chọn lịch trình vận chuyển, bãi hạ bãi nâng tùy ý, không bị lệ thuộc vào hệ thống container của hãng tàu. Điều này đặc biệt hữu ích khi xuất hàng đến các vùng có tình trạng thiếu hụt container rỗng hoặc khi muốn tận dụng container để làm kho dự trữ hàng tạm thời.
• Với COC, hãng tàu kiểm soát việc sắp xếp và cấp container. Nếu có tình trạng thiếu container tại điểm đóng hàng, chủ hàng có thể bị chậm trễ do phải đợi hãng tàu điều phối.

Chi phí và trách nhiệm liên quan

• Nếu bạn dùng SOC, bạn phải tự chịu trách nhiệm bảo dưỡng, lưu kho và vận chuyển container rỗng sau khi hết chuyến hàng. Tuy nhiên, điều này cũng giúp bạn tiết kiệm phí DEM/DET (Demurrage & Detention) – những loại phí phát sinh khi trễ hạn trả container cho hãng tàu.
• Trong khi đó, với COC, bạn không cần lo vấn đề quản lý container, nhưng lại có nguy cơ bị tính phí lưu container tại cảng hoặc kho nếu không hoàn trả đúng hạn.

Tính khả dụng khi vận chuyển hàng đặc thù

Đối với những loại hàng hóa đòi hỏi điều kiện vận chuyển đặc biệt như hàng dễ hỏng, hóa chất nguy hiểm hay máy móc cồng kềnh, nhiều chủ hàng chọn SOC để có thể sử dụng container tùy chỉnh theo yêu cầu. Trong khi đó, với COC, bạn phải tuân thủ những tiêu chuẩn container có sẵn của hãng tàu, đôi khi không phù hợp với mọi loại hàng.

Chọn SOC hay COC?

• Nếu bạn cần tính linh hoạt cao và vận chuyển đến các tuyến ít có container rỗng, SOC có thể là phương án tối ưu.
• Nếu bạn muốn đơn giản hóa thủ tục và tránh rủi ro khi phải tự quản lý container, COC sẽ tiện lợi hơn.

Sự lựa chọn giữa SOC và COC phụ thuộc phần lớn vào loại hàng, tuyến vận chuyển và nhu cầu quản lý container của bạn.

Lời kết

SOC – hay Shipper Owned Container – là một lựa chọn vận chuyển linh hoạt, giúp chủ hàng chủ động hơn trong việc sử dụng container, tránh phụ thuộc vào hãng tàu. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với những trách nhiệm như bảo trì, kiểm định và quản lý chi phí.

Việc lựa chọn SOC hay COC phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của từng lô hàng. Nếu cần sự linh hoạt và chủ động, SOC là một giải pháp tốt. Ngược lại, nếu muốn đơn giản hóa quá trình vận chuyển, COC có thể là lựa chọn phù hợp hơn. Hy vọng bài viết giúp bạn hiểu rõ hơn về SOC là gì trong vận tải container và phương án nào phù hợp với doanh nghiệp của bạn.