Tiếng Việt
Việt Nam là một trong những quốc gia tích cực tham gia vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế toàn cầu. Tính đến năm 2025, Việt Nam đã ký kết và thực thi nhiều FTA quan trọng, mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Dưới đây là tổng quan chi tiết về các FTA của Việt Nam và tác động của chúng đối với nền kinh tế.
Tổng quan về các FTA của Việt Nam
FTA là các hiệp định giữa hai hoặc nhiều quốc gia nhằm giảm hoặc loại bỏ rào cản thương mại, như thuế nhập khẩu và các quy định hạn chế, để thúc đẩy giao lưu thương mại và đầu tư.
Đối với Việt Nam, các FTA không chỉ mang lại cơ hội tăng trưởng xuất khẩu mà còn giúp cải thiện môi trường kinh doanh và tăng khả năng hội nhập vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
>> Tìm hiểu thêm khái niệm FTA là gì
Danh sách đầy đủ các FTA Việt Nam đã ký kết và thực thi
Các FTA trong khuôn khổ ASEAN
- AFTA (ASEAN Free Trade Area): Hiệp định thành lập Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN, có hiệu lực từ năm 1993, giúp tăng cường giao thương giữa các nước ASEAN.
- ACFTA: ASEAN - Trung Quốc FTA (2005).
- AKFTA: ASEAN - Hàn Quốc FTA (2007).
- AANZFTA: ASEAN - Australia và New Zealand FTA (2010).
- AJCEP: Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện ASEAN - Nhật Bản (2008).
- AIFTA: ASEAN - Ấn Độ FTA (2010).
- AHKFTA: ASEAN - Hồng Kông FTA (2019).
Các FTA song phương của Việt Nam
- VJEPA: Việt Nam - Nhật Bản FTA (2009).
- VKFTA: Việt Nam - Hàn Quốc FTA (2015).
- VCFTA: Việt Nam - Chile FTA (2014).
- VN-EAEU FTA: Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á Âu (2016).
- EVFTA: Việt Nam - Liên minh châu Âu (2020).
- UKVFTA: Việt Nam - Vương quốc Anh (2021).
Các FTA thế hệ mới
- CPTPP: Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (2018).
- RCEP: Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (2022).
- VIFTA: Việt Nam - Israel FTA (2023).
- CEPA Việt Nam - UAE: Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện giữa Việt Nam và UAE (2024).
Để biết chi tiết về các FTA này, hãy truy cập đường link được chúng tôi gắn trên tên của FTA bạn nhé.
Phân loại FTA: Truyền thống và Thế hệ mới
- FTA truyền thống: Tập trung vào việc giảm thuế quan và mở cửa thị trường hàng hóa. Ví dụ: AFTA và các FTA trong khuôn khổ ASEAN.
- FTA thế hệ mới: Ngoài thương mại hàng hóa, các FTA này mở rộng sang các lĩnh vực như lao động, môi trường, và sở hữu trí tuệ. CPTPP và EVFTA là hai điển hình tiêu biểu.
Tác động của các FTA đến kinh tế Việt Nam
Về cơ hội
- Mở rộng thị trường xuất khẩu: Nhờ EVFTA, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng mạnh, đạt hơn 57 tỷ USD vào năm 2024. Các mặt hàng chủ lực như dệt may, thủy sản, và đồ gỗ đều được hưởng ưu đãi thuế quan.
- Thu hút đầu tư nước ngoài: Các FTA như CPTPP đã góp phần đưa dòng vốn FDI từ Nhật Bản và Hàn Quốc tăng lên đáng kể, đạt gần 29 tỷ USD vào năm 2024.
- Cải thiện môi trường kinh doanh: Theo Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Toàn cầu 2024, Việt Nam tăng 12 bậc, lên vị trí thứ 42, nhờ cải cách mạnh mẽ về thể chế và chính sách.
Về thách thức
- Cạnh tranh khốc liệt: Các ngành công nghiệp trong nước phải đối mặt với áp lực từ các doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực ô tô và công nghệ cao.
- Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: Nhiều FTA thế hệ mới đòi hỏi Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường và lao động, yêu cầu đầu tư lớn để nâng cấp cơ sở hạ tầng và cải tiến công nghệ.
Cập nhật mới nhất về FTA của Việt Nam đến năm 2025
- VIFTA: Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Israel, ký ngày 25/07/2023, tạo điều kiện cho Việt Nam tiếp cận công nghệ nông nghiệp và đổi mới sáng tạo từ Israel.
- CEPA Việt Nam - UAE: Ký kết ngày 28/10/2024, mở ra cơ hội hợp tác thương mại và đầu tư vào các ngành năng lượng và công nghiệp.
- FTA ASEAN - Canada: Đang trong giai đoạn đàm phán, dự kiến sẽ tạo cú hích lớn cho các ngành xuất khẩu như dệt may và nông sản.
Số liệu thống kê minh họa
- Kim ngạch xuất khẩu: Nhờ các FTA, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 410 tỷ USD vào năm 2024, tăng 13% so với năm 2023.
- Tỷ lệ tận dụng ưu đãi thuế quan: Trong CPTPP, tỷ lệ này đã tăng từ 40% (2022) lên 55% (2024), cho thấy doanh nghiệp Việt ngày càng tận dụng tốt các cơ hội từ FTA.
Lời kết
Các hiệp định thương mại tự do đã và đang mang lại nhiều cơ hội cho Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu, thu hút đầu tư, và nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích, Việt Nam cần tiếp tục cải cách thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Việt Nam hoàn toàn có thể biến các thách thức từ hội nhập kinh tế thành động lực phát triển bền vững.
