Tiếng Việt
Ngành logistics vốn được coi là xương sống của nền kinh tế toàn cầu, đang không ngừng phát triển và đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Trong xu hướng đó, trí tuệ nhân tạo (AI) đã nổi lên như một công nghệ đột phá, mang lại những thay đổi toàn diện cho ngành logistics. Bài viết này sẽ đi sâu vào ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong logistics, với những ví dụ minh họa thực tế tại Việt Nam.
Trí tuệ nhân tạo là gì?
Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) là một nhánh của khoa học máy tính, giúp các hệ thống máy móc có khả năng tư duy, học hỏi, và xử lý thông tin như con người.
AI sử dụng dữ liệu lớn (big data) và các thuật toán học máy (machine learning) để tự động hóa quy trình, đưa ra dự đoán chính xác và tối ưu hóa hiệu suất. Trong ngành logistics, AI được xem như "chìa khóa vàng" để giải quyết các thách thức phức tạp như tối ưu hóa chuỗi cung ứng, quản lý vận tải, và cải thiện dịch vụ khách hàng.
Tổng quan ngành logistics tại Việt Nam và các thách thức
Việt Nam là một quốc gia có tốc độ phát triển logistics nhanh, nhờ lợi thế về địa lý, nằm trên các tuyến thương mại quốc tế quan trọng. Tuy nhiên, ngành logistics Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức như:
- Chi phí logistics cao: Chiếm đến 16-20% GDP, cao hơn mức trung bình toàn cầu.
- Quản lý kho và vận chuyển: Chưa được tối ưu, dẫn đến lãng phí thời gian và nguồn lực.
- Cạnh tranh gia tăng: Nhiều doanh nghiệp quốc tế tham gia thị trường Việt Nam, đòi hỏi sự đổi mới để duy trì lợi thế.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong logistics
Tối ưu hóa chuỗi cung ứng
AI giúp dự đoán chính xác nhu cầu thị trường, từ đó hỗ trợ lập kế hoạch chuỗi cung ứng hiệu quả. Ví dụ:
- Tại Việt Nam, các công ty thương mại điện tử lớn như Shopee và Lazada đã ứng dụng AI để phân tích dữ liệu mua sắm, từ đó tối ưu hóa việc phân phối hàng hóa theo từng khu vực.
- Vinamilk, một trong những doanh nghiệp lớn tại Việt Nam, sử dụng hệ thống quản lý chuỗi cung ứng tích hợp AI để dự đoán nhu cầu tiêu thụ sản phẩm theo mùa, giúp giảm hàng tồn kho và tối ưu hóa vận tải.
Quản lý kho thông minh
AI hỗ trợ tự động hóa quy trình quản lý kho bằng cách sử dụng robot và hệ thống cảm biến.
- Các trung tâm kho vận của Tiki đã ứng dụng robot tự động (AGV) để phân loại và sắp xếp hàng hóa, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý đơn hàng.
- AI cũng hỗ trợ việc quản lý tồn kho, giúp cảnh báo trước khi lượng hàng dự trữ quá thấp hoặc quá cao.
Quản lý vận tải thông minh
AI được ứng dụng để tối ưu hóa lộ trình vận chuyển và dự báo rủi ro giao hàng.
- Grab và Gojek tại Việt Nam sử dụng thuật toán AI để gợi ý tuyến đường ngắn nhất, giảm chi phí nhiên liệu và thời gian giao hàng.
- VNPost áp dụng AI để quản lý lộ trình vận chuyển hàng hóa trên phạm vi toàn quốc, giúp tối ưu hóa thời gian giao nhận.
Cải thiện trải nghiệm khách hàng
Chatbot AI và các trợ lý ảo đang được nhiều doanh nghiệp logistics tại Việt Nam triển khai để giải đáp thắc mắc và hỗ trợ khách hàng.
- GHN (Giao Hàng Nhanh) sử dụng chatbot tự động để hỗ trợ khách hàng kiểm tra tình trạng đơn hàng theo thời gian thực.
- Các hệ thống AI cũng được tích hợp để tự động thông báo lịch trình giao hàng, nâng cao mức độ hài lòng của người dùng.
- Vinalogs cũng ứng dụng tích hợp AI vào công cụ Chat Widget trên website này, thông qua công cụ Messenger (biểu tượng Messenger góc dưới bên phải màn hình). Ngoài ra, chúng tôi cũng tạo Custom GPT làm Trợ lý xuất nhập khẩu, hỗ trợ chủ hàng khâu chứng từ, áp mã HS, thủ tục hải quan... Bạn có thể nhấp vào và test thử. Chúng tôi cũng đang nghiên cứu tích hợp công cụ AI Automation cho Zalo OA, hiện đang xử lý khâu kỹ thuật để chạy thử.
Phân tích dữ liệu và dự báo
AI phân tích dữ liệu lịch sử để đưa ra các dự đoán xu hướng tiêu dùng và gợi ý chiến lược vận hành. Thế Giới Di Động và FPT Retail sử dụng AI để dự đoán lượng hàng bán ra theo từng khu vực, giúp tối ưu hóa kho hàng và chuỗi cung ứng.
Lợi ích của trí tuệ nhân tạo trong logistics
- Tiết kiệm chi phí: AI giúp giảm chi phí vận hành bằng cách tự động hóa các quy trình và tối ưu hóa nguồn lực.
- Tăng hiệu quả vận hành: Các thuật toán AI cải thiện tốc độ xử lý đơn hàng và độ chính xác trong quản lý kho.
- Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Khách hàng nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác hơn nhờ các hệ thống AI.
- Nâng cao khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp logistics áp dụng AI sẽ có lợi thế vượt trội trên thị trường.
Thách thức khi ứng dụng AI vào logistics tại Việt Nam
Dù mang lại nhiều lợi ích, việc áp dụng AI vào logistics tại Việt Nam vẫn gặp phải những khó khăn:
- Chi phí đầu tư ban đầu cao: Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa đủ nguồn lực để triển khai AI.
- Thiếu hụt nhân lực chuyên môn: Kỹ sư AI và chuyên gia phân tích dữ liệu còn hạn chế tại Việt Nam.
- Bảo mật dữ liệu: Dữ liệu logistics cần được bảo vệ trước các rủi ro về an ninh mạng.
Xu hướng và tương lai của AI trong logistics tại Việt Nam
Trong tương lai, các công nghệ AI tiên tiến như học sâu (deep learning) và xe tự lái có tiềm năng thay đổi toàn diện ngành logistics. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác:
- Drone giao hàng: Đã được thử nghiệm tại nhiều quốc gia và có thể triển khai ở Việt Nam trong tương lai.
- Blockchain kết hợp AI: Tăng cường bảo mật và minh bạch trong chuỗi cung ứng.
Lời kết
Công nghệ AI đã và đang mở ra những cơ hội lớn cho ngành logistics, đặc biệt tại Việt Nam, nơi thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng nhiều thách thức. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong logistics không những giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động mà còn nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng cường khả năng cạnh tranh. Để dẫn đầu xu thế, các doanh nghiệp cần xem xét đầu tư nghiêm túc vào công nghệ này ngay từ hôm nay.
Đối với Vinalogs, chúng tôi đã và đang nghiên cứu để ứng AI vào các bước kiểm tra chứng từ xuất nhập khẩu, quản lý phương tiện vận chuyển hàng hóa, tư vấn dịch vụ và chăm sóc khách hàng, qua đó từng bước đem lại những trải nghiệm tốt tới khách hàng.
